Hỏi: Mình đang tập thiền hàng ngày, và mình biết thiền rất tốt trong việc tăng khả năng TỰ NHẬN THỨC và QUẢN TRỊ CẢM XÚC của bản thân trong các tình huống hàng ngày nhưng cũng vì lẽ đó, trong những tình huống mà mình cần tự đẩy cảm xúc lên cao, ví dụ như tham gia các cuộc vui và truyền cảm hứng cho mọi người, thì việc tự nhận thức và quản lý cảm xúc này có làm cho mình không thể tự đẩy cảm xúc lên cao không xin cảm ơn các bạn đã đọc và lắng nghe! Rất mong nhận dc hồi âm từ các bạn.
Đáp: Vấn đề của bạn thì có lẽ liên quan nhiều hơn đến cách sống và suy nghĩ. Trong khi hành thiền có thể giúp bạn chánh niệm hơn, chính tâm ý bạn mới quyết định mọi việc trong cuộc sống của bạn. Nếu mục đích của việc “đẩy cảm xúc lên cao”, “truyền cảm hứng cho mọi người” là mục đích thiện lành thì chính chánh niệm sẽ cho bạn ý thức về sự tốt lành mà bạn đang thực hiện. Và chắc chắn là nó sẽ hỗ trợ được bạn. Ngược lại, nếu mục đích của các việc này không phải thiện lành thì chính chánh niệm sẽ là lời nhắc nhở và “lôi” bạn trở lại.
Ad có ví dụ nhỏ là do ad thấy việc thành lập SMP là một nhân thiện nên làm và ad có đam mê thiền tập, nên thường thì chẳng cần ai truyền lửa cho ad hết. Khi nào cũng thấy cảm xúc dâng trào và làm mọi thứ cho SMP mà không hề thấy mệt. Hy vọng giải đáp được phần nào vướng mắc của bạn.
Hỏi: Có thể câu trên mình chưa viết rõ ý. Như bạn cũng biết thì khi mà cảm xúc lên cao thì lí trí sẽ hạ thấp xuống và ngược lại. Thiền tập giúp mình luôn hiện diện ở hiện tại, luôn nhận thức được bản thân, hay nói cách khác là luôn tỉnh táo, điều này rất tốt vì luôn giúp mình nhận thức được rõ các hành động trong cuộc sống, tránh sa đà vào việc chiều theo bản năng hay chạy theo cảm xúc nhất thời. Nhưng theo mình thì việc gì cũng có 2 mặt, trong 1 số tình huống hay thời điểm, mình chỉ muốn hành động theo cảm xúc mà không cần lí trí, thì điều này lại khó vì mình đã luyện tập cho sự tỉnh táo này rồi, và khi luôn tỉnh táo thì cảm xúc sẽ không thể dâng lên ko biết là suy nghĩ về 2 mặt của thiền tập của mình như vậy có là đúng không?
Đáp: Ad nghĩ bạn cần tự đặt cho mình câu hỏi: Vậy rốt cuộc mục đích hành thiền của bạn là gì? Tại sao bạn hành thiền? Theo cá nhân ad thì hành thiền là một phương tiện để sống tỉnh thức. Và mục tiêu cuối cùng là để hiểu biết hơn về mọi việc xung quanh, dựa trên sự tỉnh thức đó. Chính sự sáng suốt đó sẽ hướng dẫn chúng ta cần làm gì cho đúng đắn. Cuộc sống luôn cần sự cân bằng (hay trong Phật giáo thì Đức Phật gọi là con đường trung đạo). Nên việc chỉ đơn thuần tập trung trên lý trí hay cảm xúc thì đều là 2 đầu cực đoan. Và đều không phải là cách để có thể hài hoà với cuộc sống này được. Nên ad không có câu trả lời nhé. Chánh niệm là công cụ giúp bạn cân bằng giữa mọi thứ để quan sát và thấy rõ những gì xảy ra xung quanh và để tăng cường trí tuệ. Chứ chánh niệm không thể giúp bạn một đầu cực đoan nào. Nên như ad có đề nghị, tuỳ theo mục đích của bạn thì mới thấy thiền có thể giúp bạn như thế nào.
Hỏi: Cảm ơn ad đã cho lời khuyên và chia sẻ tầm nhìn về hành thiền. Cho mình hỏi thêm về sự tỉnh thức, mình thì chưa đạt đến trạng thái tỉnh thức cao độ nhưng nghe 1 số người đắc đạo miêu tả thì khi người tình thức nhìn vào 1 tình huống thì họ như là từ trên cao nhìn xuống, đứng ngoài sự vật sự việc để quan sát bản thân và những việc xảy ra xung quanh, ko biết có phải như vậy không?
Đáp: Ad cũng chưa đạt đến trạng thái tâm thức giác ngộ đó bạn à. Nên ad không dám lạm bàn. Theo sách vở nói thì không có cách nào để hình dung được các trạng thái tâm thức này, ngoại trừ việc bạn phải thực chứng nó. Nên người ta thường gọi là bất khả tư nghì, hay vượt khỏi tầm mô tả của ngôn ngữ. Không thể dựa và các mô tả của người đi trước để hình dung được (mà chỉ nên để tham khảo và duy trì động lực hành thiền mà thôi). Việc của thiền sinh thì chỉ cần thực hành chánh niệm cho sắc bén. Và tuỳ theo độ “bén” của chánh niệm, bạn sẽ càng thấy và biết rõ ràng hơn, cho đến lúc bạn thấy và trực nghiệm được 3 đặc tính của sự vật và hiện tượng (vô thường, bất toại nguyện hay còn gọi là khổ và vô ngã). Và đến khi đó, bạn sẽ tự mình thấy được tất cả. Chỉ cần giữ được 1 thái độ hành thiền đúng là tự khắc bạn sẽ đi đúng hướng.
Saigon Meditation Project (SMP) 