Hai kiểu tự do

Có hai kiểu tự do có thể tìm được trên đời: tự do ham muốn, và tự do vì thoát khỏi ham muốn.

Nền văn hoá phương Tây chỉ thừa nhận kiểu tự do thứ nhất: tự do ham muốn. Chúng ta tôn thờ kiểu tự do ấy. Có thể nói rằng tín điều nền tảng của hầu hết các xã hội phương Tây là bảo vệ quyền tự do theo đuổi các ham muốn ở chừng mực xa nhất có thể. Điều đáng chú ý là, ở những xã hội như vậy, người ta lại không thật sự cảm thấy tự do.

Kiểu tự do thứ hai, tự do vì thoát khỏi các ham muốn, chỉ được tôn vinh ở một số cộng đồng tôn giáo. Nó đề cao sự mãn nguyện, sự bình yên do không bị ham muốn quấy nhiễu. Điều đáng chú ý là ở những cộng đồng sống đạm bạc, chẳng hạn ở tu viện của tôi, người ta lại thật sự cảm thấy tự do.

Trích dẫn từ cuốn Ai đổ đống rác ở đây? của Sư Ajahn Brahm