Được dạy bởi Sư Yuttadhammo Bhikkhu
Dịch Việt: Việt Hùng

Lời người dịch: Trong các bài Hỏi & Đáp như vậy, tôi sẽ chủ yếu dịch thoát ý, chứ không chặt chữ. Một mặt đây là việc tôi làm để có thể nghiền ngẫm phần trả lời của Sư Yuttadhammo. Một mặt, tôi chia sẻ lại đây, và hy vọng nó hữu ích cho các thiền sinh Vipassana tham khảo.

Bài pháp ngắn này được đăng tải trên Youtube vào ngày 04/11/2011. Phần English transcript ở cuối bài. Link Youtube của bài nói ở đây: https://www.youtube.com/watch?v=p_75wZpgPdQ

CON CÓ NÊN HÀNH THIỀN KHI CON MỆT MỎI KHÔNG?

Câu hỏi: Mở rộng cho câu hỏi về buồn ngủ, con thường trở nên mệt mỏi khi hành thiền. Khi đó, liệu đi ngủ thì có tốt hơn không? Và khi hết buồn ngủ, con lại hành thiền.

Sư Yuttadhammo:  Trước hết, sự buồn ngủ thực sự là một đối tượng tốt của thiền. Điều đó bị bỏ qua, bị coi nhẹ bởi nhiều thiền sinh. Vâng, đôi khi bạn sẽ phải buồn ngủ. Và tốt nhất là nó đến một cách tự nhiên. Nếu buồn ngủ, bạn ngủ. Khi bạn buồn ngủ, trước tiên, trước khi ngủ, cố gắng đặt chú ý lên sự buồn ngủ, chú ý lên sự mệt mỏi, các cảm giác. Thực sự là khó khăn trong cuộc sống hàng ngày, khi bạn không ở trong thiền viện. Bởi vì bạn kiệt sức, do làm việc nhiều, do suy nghĩ nhiều và do có quá nhiều hoạt động. Nhưng bạn có thể cố gắng đặt sự chú ý vào điều đó, sự mệt mỏi. Rồi bạn sẽ thấy rằng, đôi khi việc đó mang lại năng lượng cho bạn. Đôi khi bạn có thể làm nổ cái bong bóng và sự mệt mỏi chợt biến mất. Đột nhiên, bạn không cảm thấy mệt mỏi nữa, đột nhiên thấy rằng bạn có nhiều năng lượng. Nhờ đó, bạn có thể có được một thời thiền tốt. Hôn trầm là một chướng ngại. Nó kéo bạn xuống và ngăn bạn không hành thiền được. Nếu bạn có thể khoan thủng nó và vượt qua nó, bạn sẽ thấy rằng đột nhiên tâm của bạn trong trẻo, việc hành thiền của bạn tốt hơn, đâm hoa kết trái sau thời điểm đó. Nên chúng ta cần cẩn thận không bỏ qua, không quên trạng thái tâm này, sự mệt mỏi hay hôn trầm. Chúng ta không nên quên rằng đó cũng là một phần của thiền. Khi nó đến, nó là một đối tượng hợp lệ để quan sát. Và nó cũng là một đối tượng tốt.

 Có hai lựa chọn. Một là bạn sẽ có thêm nhiều năng lượng bởi việc tập trung, đặt sự chú ý lên sự mệt mỏi, bằng cách thừa nhận sự mệt mỏi, ví dụ nói với bản thân rằng, ‘mệt mỏi, mệt mỏi’. Và lựa chọn còn lại là bạn chỉ cần đi ngủ. Nếu bạn thật sự giỏi thì nó chỉ là một trong hai lựa chọn này. Và không lựa chọn nào có vấn đề cả.

Vấn đề với việc đi ngủ trước rồi hành thiền sau là giấc ngủ sẽ làm tiêu hao sự tỉnh giác và chánh niệm của bạn. Chúng tôi đã yêu cầu các thiền sinh ngủ ít và ít hơn, thậm chí đôi lúc chẳng ngủ chút nào. Họ sẽ chỉ hành thiền. Bởi vì, ngủ là một trạng thái không điều khiển được. Ngủ thì không còn ở trong thực tại được nữa. Chúng ta xem giấc ngủ như là một phần cần thiết của thực tại. Nhưng nó chỉ là một trạng thái điều kiện được phát triển ở con người hoặc muông thú. Nhưng nó lại không phải là một phần của thực tại sau cuối. Không có gì nội tại trong tâm cả. Nó chỉ là một khía cạnh của trải nghiệm rằng chúng ta có một cơ thể thô tháp và đôi lúc nó buồn ngủ. Trong thời gian ngủ, tâm chúng sẽ ở trong một trạng thái nhất định nào đó và nó không được thiện cho lắm, rất tự do để làm điều nó muốn và đưa ra các giả sử, các kết luận. Như bạn có thể hình dung, mọi người làm các hành động xấu xa trong giấc mơ của họ. Điều đó có thể xảy ra. Họ có thể làm mọi điều xấu xa. Họ cũng có thể những việc tốt đẹp, nhưng đôi khi họ đánh, giết, … tuỳ theo trạng thái tâm của họ. Khi ngủ, bạn thường phát triển những điều bất thiện. Hầu hết là như vậy. Nên khi thức dậy, tâm không được tươi mới, nó bị che mờ và si mê. Bạn có thể cảm thấy điều đó, nếu bạn ở trong thiền viện. Rằng sau khi ngủ dậy, bạn không cảm thấy tốt hơn. Bạn thực sự cảm thấy ít bén nhạy hơn, bớt trong trẻo hơn.

Bạn phải ngủ bởi vì bạn là một con người. Nhưng điểm quan trọng là hãy ngủ một cách chánh niệm. Trước khi đi ngủ, hãy hành thiền, có thể là thiền nằm hay thiền ngồi, tự nhắc với bản thân ‘phồng, xẹp’. Điều đó sẽ giúp giấc ngủ của bạn yên tĩnh và trong trẻo hơn nhiều. Tâm của bạn không động loạn khi bạn ngủ. Và rồi bạn sẽ thức dậy tươi mới hơn. Bạn thấy rằng giấc ngủ có lợi ích hơn nhiều. Nó không trở thành một chướng ngại cho việc hành thiền của bạn nữa.

Mặc dù đã cố gắng tốt nhất trong khả năng của mình, tôi chắc chắn không thể ghi xuống được một cách chính xác 100% tất cả các từ ngữ, đặc biệt là các từ Pali mà Sư đề cập trong bài pháp. Tôi sẽ tiếp tục cập nhật bản ghi, bất cứ khi nào tôi thấy được những điểm còn thiếu sót.

Con xin thành kính đảnh lễ tạ ơn Sư Yuttadhammo về bài pháp thoại ngắn quí báu này. Con nguyện cho Sư được mọi thuận lợi và sức khoẻ trong hành trình tâm linh của Sư.

Các bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin của Sư Yuttadhammo Bhikkhu và các lời dạy của Sư tại trang web: https://www.sirimangalo.org/.

Bài gốc được SMP đăng lại từ: https://viethungnguyen.com/2021/08/19/hoi-dap-thien-con-co-nen-hanh-thien-khi-con-met-moi-khong/

English Transcript (quickly jotting down)

Question: To extend the question about sleeping, I get tired when meditating. Is it better to sleep? And when I’m not sleepy, then meditate.

First, sleepiness is actually a great object of meditation. It’s something that is overlooked, I think, by many meditators. Yeah, sometimes you have to just fall asleep. But the best thing is for that to come naturally. If you fall asleep, you fall asleep. When you’re sleepy first before you go to sleep, try to focus on the sleepiness, focus on the tire, feeling. Because it’s difficult in daily life when you’re not in a meditation center. Because you really are exhausted, a lot of the time from work and just thinking a lot and so much activity. But you can try and focus on this, on the tiredness. And you’ll find that sometimes it gives you energy. Sometimes you’re able to burst the bubble, so to speak, and it just disappears. Suddenly you’re not tired anymore. And you find you have suddenly a lot of energy and you’re able to do a really good meditation. Drowsiness is a hindrance. It’s something that drags you down and stops you from meditating. If you’re able to pierce it and overcome it, you find that suddenly your mind is clear and your practice goes a lot better and meditation can be quite fruitful after that point. So we should be careful not to forget about the state of mind that is fatigue or drowsiness. We shouldn’t forget that it’s a part of the meditation. When it comes up, it’s a valid objective of observation. It’s a good one, too.

There’s two ways. One one way is you’ll get a lot of energy by focusing on, by acknowledging and for example, ‘tyring, tyring’. And the others, you’ll just fall asleep. If you’re really good, it’ll be one or the other. And neither is a problem. The problem with sleeping first and then meditating is that sleep drains your awareness and your mindfulness. We try to have meditators to sleep less and less, and sometimes they don’t even sleep at all. They’ll just do meditation because of, you know, sleep is an uncontrolled state. It’s actually just a construct. Sleep doesn’t have any ultimate reality. We think of sleep as being a necessary part of reality. But it’s only a condition state that we’ve developed as human beings or as I suppose most animals have developed. But it’s not a part of ultimate reality. It’s nothing intrinsic in the mind. It’s just an aspect of this part of this period of our existence that we have a very coarse body and it falls asleep sometimes. So during the time that we’re asleep, the mind is in a specific state that’s not very wholesome. It’s very free to do what it wants and to make assumptions and conclusions. And you know, people will commit dastardly deeds in in their dreams. That can happen. So he can do all sorts of bad things. You can do good things, but sometimes you fight and kill and so, depending on the state of mind. So it usually develops unwholesomeness when you sleep. Most people develop unwholesomeness. So when they wake up, the mind is not fresh, the mind is not clear, it’s clouded and deluded. And you can feel that if you’re in a meditation center, you can feel that after you sleep, you you don’t feel better. You feel actually less sharp and less clear. So you know, you have to sleep as human beings, we do have to sleep. But the important point is to try to sleep mindfully. Before you sleep, do meditation, whether it’s lying, meditation, saying to yourself, ‘rising, falling’, or whether it’s some sitting meditation before you lie down. That’ll help your sleep to be a lot more quiet and a lot clearer. You find you don’t dream so much. Your mind is not so distracted, when you sleep. And you wake up a lot more refreshed. And you can actually find that sleep much more beneficial. And it’s not as much of a hindrance to your meditation.